Historia

Wólka Bachańska

O tej miejscowości zachowało się niewiele informacji. W końcu XVIII wieku wieś wymienia się jako należąca do rodziny Działyńskich. Stanowiła część składową dóbr sarnowskich. W 1938 roku we wsi stało 17 domów.

Wysokie Koło

Pierwsza pisana informacja o tej miejscowości pochodzi ze spisów podatkowych z 1508 roku. Według językoznawców nazwa miejscowości pochodzi, od nazwy topograficznej i wzięła się od specyficznego ukształtowania terenu, które to nasi przodkowie nazwali „wysokim kołem”. Według spisu podatkowego powiatu radomskiego z 1508 roku wieś należała do Stanisław Regowskiego. Wysokie Koło zwane było też Wola Regowska, co świadczy o tym, iż wieś założyli Regowscy. W spisie poborowym z 1569 roku czytamy, iż we wsi mieszkało 2 kmieci, 5 zagrodników, 3 komorników i 3 rzemieślników. Wsią zarządzał niejaki Osuchowski w imieniu Regowskich. W XVI wieku powstał we wsi klasztor dominikanów ufundowany przez Stanisława Witowskiego. Dobroczyńcami domu zakonnego byli Wielopolscy. W końcu XIX wieku przebywali tu dominikanie a po kasacie zakonu w 1913 roku, przebywali w klasztorze franciszkanie a następnie budynek był filią kościoła regowskiego. Po Regowskich wieś należała do Witowskich (druga połowa XVII wieku), którzy ufundowali w Wysokim Kole kościół parafialny. Budowę kościoła ukończył Jan Wielkopolski, dziedzic Regowa i Wysokiego Koła w 1681 roku. W początkach XIX wieku wieś przeszła na własność Lewickich. Lewiccy dziedziczyli folwark do początku XX wieku. W 1881 roku wieś Wysokie Koło liczyła 36 domów i 343 mieszkańców. Wysokie Koło od 1867 roku związane było z gminą Sarnów. W 1930 roku we wsi był sklep spożywczy pana Murowskiego. We wsi były też dwa wiatraki właścicielami byli: J. Makucha i S. Mizak. W 1938 roku we wsi stało 69 domów.

Zalesie

Jedna z najstarszych wsi w gminie. Jej początki sięgają XIV wieku. Wieś podzielona była pierwotnie między kilku szlachciców. W kronice Jana Długosza (Liber…tom III s. 262) mamy zapis o tym, iż opat sieciechowski Świętosław zakupił tą wieś od jednego z miejscowych szlachców w 1385 roku. Zakup ten nie dotyczył jednak całej wsi ponieważ w 1403 roku niejaki Wyczga sprzedał opatom działy we wsi Zalesie i Nurowiec (Nurowiec był częścią Zalesia). Opaci skupowali grunty w tej wsi, aż w 1416 roku całość Zalesia znalazła się w ich rękach. W XV wieku wieś przeniesiono z prawa polskiego na prawo niemieckie. Oznaczało to, iż wieś posiadała samorząd wiejski i wójta. Daniny na rzecz klasztoru wynosiły dwa korce owsa oraz 30 jaj i dwa koguty z łana. Mieszkańcy wsi byli zobowiązani do pracy przez jeden dzień w tygodniu na rzecz klasztoru. Oprócz danin na rzecz klasztoru wieś miała też zobowiązania wobec państwa. W 1556 roku po staraniach opata sieciechowskiego wieś zwolniono z danin na rzecz państwa a dodatkowo mieszkańcy Zalesia dostali pozwolenie na wypasanie bydła w lasach królewskich i zbieranie suchego drzewa w lasach królewskich. Z XVI wieku mamy zapis o karczmie we wsi. W 1569 roku według spisów podatkowych wieś należała do największych wsi w okolicy. Wieś liczyła 6 łanów ziemi. W 1827 roku wieś nadał należała do opactwa sieciechowskiego. We wsi było 34 domów i 283 mieszkańców. Wkrótce potem klasztor sieciechowski uległ kasacie a jego ziemie przeszły na własność rządu. W końcu XIX wieku Zalesie leżało w gminie i parafii Sieciechów. Wieś liczyła w 1881 roku 279 mieszkańców. W 1938 roku we wsi stało 41 domów