Najistotniejsze zmiany w ustawach: o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, o świadczeniach rodzinnych oraz o pomocy osobom uprawnionym do alimentów obowiązujące od 1 sierpnia 2017
- Konieczność ustalenia alimentów na dziecko od drugiego z rodziców w przypadku ubiegania się o świadczenie wychowawcze przez osobę samotnie wychowującą dziecko
Zgodnie z dodanym art. 8 ust. 2 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, świadczenie wychowawcze na dane dziecko nie przysługuje, jeżeli osobie samotnie wychowującej dziecko nie zostało ustalone, na rzecz tego dziecka od jego rodzica, świadczenie alimentacyjne na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, chyba że:
- drugie z rodziców dziecka nie żyje;
- ojciec dziecka jest nieznany;
- powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone;
- sąd zobowiązał jedno z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka;
- dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obojga rodziców sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach.
- Nowe regulacje dotyczące stosowania przepisów o utracie i uzyskaniu dochodu
Od 1 sierpnia 2017 r. wchodzą w życie nowe przepisy dotyczące ustalania dochodu rodziny, które będą miały zastosowanie do przyznawania świadczeń wychowawczych na pierwsze dziecko oraz świadczeń z funduszu alimentacyjnego na nowy okres rozpoczynający się 1 października 2017 r., a także uzależnionych od dochodu świadczeń rodzinnych, tj. zasiłku rodzinnego i specjalnego zasiłku opiekuńczego na nowy okres zasiłkowy rozpoczynający się 1 listopada 2017 r.
Nowe regulacje wyłączają stosowanie przepisów dotyczących utraty i uzyskania dochodu w sytuacji, gdy wnioskodawca lub członek jego rodziny utraci dochód z tytułu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej oraz dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej i w okresie 3 miesięcy od daty utraty dochodu ponownie uzyska dochód u tego samego pracodawcy, zleceniodawcy lub zamawiającego dzieło lub ponownie rozpocznie pozarolniczą działalność gospodarczą.
- Nowe zasady ustalania dochodu z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
Od 1 sierpnia 2017 r. ulega zmianie definicja dochodu zawarta w art. 3 pkt 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, do której odsyła definicja dochodu zawarta w ustawie o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci i ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów – zgodnie z jej nowym brzmieniem, dochodem jest m.in. dochód z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne – dochód z tego tytułu nie będzie już ustalany w oparciu o oświadczenie członka rodziny, lecz w oparciu o odpowiednie dane z zaświadczenia z urzędu skarbowego dołączanego do wniosku przez osobę ubiegającą się, które to dane będą podstawą do ustalenia dochodu z tego tytułu zgodnie z odpowiednim dochodem wskazanym w obwieszczeniu ministra właściwego do spraw rodziny w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” – pierwsze obwieszczenie zostanie wydane w terminie do 1 sierpnia 2017 r.
Ustalając dochód z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne w roku kalendarzowym poprzedzającym okres, na jaki ustalane jest prawo do świadczenia wychowawczego, przyjmuje się dochód miesięczny w wysokości 1/12 dochodu ogłaszanego corocznie, w drodze obwieszczenia, przez ministra właściwego do spraw rodziny w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” w terminie do dnia 1 sierpnia każdego roku.
Ważne: Zgodnie z nowym brzmieniem art. 13 ust. 4 pkt 2 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (i analogicznych regulacji ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów), do wniosku dołącza się odpowiednio zaświadczenie naczelnika urzędu skarbowego, dotyczące członków rodziny rozliczających się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, zawierające informacje odpowiednio o:
- formie opłacanego podatku,
- wysokości przychodu
- stawce podatku,
- wysokości opłaconego podatku
w roku kalendarzowym poprzedzającym okres, na jaki ustalane jest prawo do świadczenia wychowawczego.
Ww. przepisy dotyczące ustalania dochodu z działalności opodatkowanej w formach ryczałtowych, będą miały zastosowanie po raz pierwszy przy ustalaniu prawa do świadczeń wychowawczych na pierwsze dziecko i świadczeń z funduszu alimentacyjnego na nowy okres rozpoczynający się 1 października 2017 r., oraz uzależnionych od dochodu świadczeń rodzinnych na nowy okres zasiłkowy rozpoczynający się 1 listopada 2017 r.
Składanie oświadczeń wyłącznie przez wnioskodawcę
Od 1 sierpnia 2017 r., odpowiednie oświadczenia dotyczące dochodów nieopodatkowanych oraz wielkości gospodarstwa rolnego za poszczególnych członków swojej rodziny, składa, czyli wypełnia i podpisuje, osoba wnioskująca o świadczenie wychowawcze na pierwsze dziecko, świadczenia rodzinne oraz świadczenia z funduszu alimentacyjnego, a nie, jak dotychczas, członek rodziny, którego dotyczą dane zawarte w danym oświadczeniu.
Nowe formularze wniosków
Od 1 sierpnia 2017 r. wzory wniosków o świadczenie wychowawcze, świadczenia rodzinne i świadczenia z funduszu alimentacyjnego oraz załączników do ww. wniosków, nie będą już określane w formie powszechnie obowiązujących wzorów zawartych w rozporządzeniach wykonawczych do odpowiednio ustaw: o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, o świadczeniach rodzinnych i o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.
W nowych rozporządzeniach wykonawczych do ww. ustaw, które obowiązywać będą od dnia 1 sierpnia 2017 r., zostanie określony – tak jak dotychczas – sposób i tryb postępowania oraz – co jest nowym rozwiązaniem – podstawowy zakres informacji, jakie mają zostać zawarte we wnioskach o ustalenie prawa do ww. świadczeń oraz załączników.
Przykładowe, zalecane do wykorzystania przez organy właściwe realizujące świadczenia, wzory wniosków oraz załączników do tych wniosków (zarówno na obecny, jak i nowy okres), opracowane w oparciu o znany już i ostateczny stan prawny uregulowany ustawą z dnia 7 lipca 2017 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z systemami wsparcia rodzin, zamieszczone są na stronie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pod adresem:
http://www.mpips.gov.pl/wsparcie-dla-rodzin-z-dziecmi/wzory-wnioskow-o-swiadczenia-dla-rodzin/
Kryteria dochodowe oraz zasiłku rodzinne wraz z dodatkami w nowym okresie zasiłkowym pozostają bez zmian
Wysokość zasiłku rodzinnego wynosi miesięcznie:
- 95,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia;
- 124,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia;
- 135,00 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia.
Wysokość dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego wynosi miesięcznie:
- 90,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia;
- 110,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 24 roku życia.
Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania przysługuje:
- w związku z zamieszkiwaniem w miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły ponadgimnazjalnej lub szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki, a także szkoły podstawowej lub gimnazjum w przypadku dziecka lub osoby uczącej się, legitymującej się orzeczeniem o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności – w wysokości 113,00 zł miesięcznie na dziecko albo
- w związku z dojazdem z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły, w przypadku dojazdu do szkoły ponadgimnazjalnej, a także szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki w zakresie odpowiadającym nauce w szkole ponadgimnazjalnej – w wysokości 69,00 zł miesięcznie na dziecko.
Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego przysługuje raz w roku szkolnym w wysokości 100 zł na dziecko raz w roku – wrzesień.
Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka przysługuje w wysokości 193,00 zł miesięcznie na dziecko, nie więcej jednak niż 386,00 zł na wszystkie dzieci.
Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka przysługuje jednorazowo w wysokości 1000 zł.
Wysokość dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej wynosi 95,00 zł miesięcznie.
Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego przysługuje w wysokości 400 zł miesięcznie.
Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje w kwocie 520 zł miesięcznie.
Zasiłek dla opiekuna wynosi 520 zł miesięcznie.
Od 1 stycznia 2017 r. świadczenie pielęgnacyjne wynosi 1406 zł miesięcznie .
Zasiłek pielęgnacyjnego wynosi 153,00 zł miesięcznie.
Świadczenie rodzicielskie w wysokości 1000 zł miesięcznie – nie jest uzależnione od kryterium dochodowego.
Zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli przeciętny miesięczny dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 674 zł.
W przypadku gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli przeciętny miesięczny dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 764 zł.